Mierzymy się z tematem suwmiarek. I robimy to precyzyjnie!

Każdy szanujący się warsztat, ba, nawet najbardziej początkujący majsterkowicz, nie może obyć się bez narzędzi do mierzenia z dużą precyzją. Najbardziej nieokrzesani, którzy jeszcze nie wiedzą co to prawdziwa dokładność, korzystają ze zwykłej linijki. Ale do czasu. Gdy tylko poznają moc suwmiarki, szybko rozumieją swój błąd. I właśnie o suwmiarkach piszemy co nieco w poniższym artykule.

Co to jest suwmiarka?

Suwmiarka to bardzo precyzyjne narzędzie, którego nie może zabraknąć w warsztacie. Jeżeli powodzenie Twoich działań zależy od precyzji z dokładnością liczoną często w ułamkach milimetra, po prostu musisz ją mieć. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że to prawdopodobnie najbardziej uniwersalny przyrząd pomiarowy. Zanim ludzie zaczęli zadawać sobie pytania "suwmiarka analogowa czy cyfrowa" istniały modele z drewna, które zaczęto produkować w XIX wieku. Od tamtego czasu przyrząd ten wyewoluował i powstało kilka wariantów, o których piszemy w dalszej części tekstu.

Jaką suwmiarkę wybrać do pracy?

W kwestii odpowiedniego doboru suwmiarki do pracy, sprawa wcale nie jest taka oczywista. Skończyły się już czasy, gdy wchodząc do sklepu z narzędziami, prosiło się sprzedawcę po prostu o suwmiarkę. Różne dostępne rozwiązania na rynku, sprawiają, że warto się przygotować do takiego zakupu. Najpopularniejsze obecnie modele suwmiarek to:

• Suwmiarki noniuszowe - to klasyka, która cały czas jest na topie. Są to najbardziej powszechne suwmiarki analogowe. Wskaźnikiem odległości są w ich przypadku podziałka kreskowa naniesiona na prowadnicy oraz noniusz na suwaku.

• Suwmiarki czujnikowe - są także znane jako suwmiarki zegarowe. To rozwiązanie, które podaje uzyskany pomiar za pośrednictwem specjalnego czujnika zegarowego umieszczonego na prowadnicy. Odległość jest do niego przekazywana poprzez zębatkę.

'

•  Suwmiarki elektroniczne - w których całość pomiaru odbywa się w sposób najbardziej nowoczesny. Suwmiarki cyfrowe, bo także pod taką nazwą można je spotkać, zapewniają bardzo dużą precyzję dzięki odczytowi podawanemu na wyświetlaczu.
  
  

Jedyne co się nie zmieniło to zasada działania. Niezależnie od wybranej suwmiarki, mierzony przedmiot należy umieścić pomiędzy szczękami.

Budowa suwmiarki

Standardowo, suwmiarka to prowadnica z podziałką milimetrową, która posiada na końcu dwie nieruchome szczęki. Po prowadnicy przemieszcza się suwak ze szczękami przesuwnymi. Na suwaku znaleźć można podziałkę długości 9mm, tak zwany noniusz. W przypadku niektórych modeli, suwmiarka może dodatkowo mieć wysuwkę głębokościomierza. Piszemy o tym w dalszej części tekstu.

Jak korzystać z suwmiarki?

Z racji podziału, o którym wspominamy w akapicie wyżej, sposoby wykonywania pomiarów suwmiarką różnią się w zależności od wybranego narzędzia:

•  Aby dokonać pomiaru suwmiarką noniuszową, należy mierzony przedmiot umieścić wewnątrz szczęk i docisnąć płaszczyzny stykowe. Pełną liczbę milimetrów poznamy patrząc na główną podziałkę, a liczbę po przecinku możemy odczytać patrząc na numer kreski noniusza pokrywającego się z kreską na głównej podziałce.
• W przypadku suwmiarki zegarowej, pomiar jest dużo prostszy - po umieszczeniu przedmiotu wewnątrz szczęk, pomiar jest podany za pomocą skali (pełna liczba milimetrów) oraz czujnika zegarowego (setne części milimetra).
  
  
• Suwmiarka cyfrowa to już najwyższy poziom wygody. Wystarczy odczytać wynik pomiaru na ekranie wyświetlacza.

 Klasa dokładności suwmiarki

Suwmiarki dostępne na rynku oferują różny zakres dokładności. Ma to też wpływ na ich cenę. Im bardziej profesjonalne i precyzyjne narzędzie, tym więcej trzeba na nie wydać. Ale przydatność suwmiarki w większości prac remontowych i podczas majsterkowania potrafi szybko wynagrodzić poniesiony koszt.

Suwmiarki analogowe zapewniają dokładność od 0,1 do nawet 0,02mm. W większości przypadków to zdecydowanie wystarczająco, ale są jednak sytuacje, gdy różnica nawet 1/100 milimetra może mieć ogromne znaczenie. Wtedy lepszym wyborem jest suwmiarka cyfrowa lub zegarowa. Zapewniają one dokładność do nawet 0,01mm.

Zakres pomiarowy

Czasem pomiar śrubki lub innych drobnych elementów nie wystarczy i konieczna jest precyzja mierzenia także większych przedmiotów. Najczęściej spotykany zakres pomiarowy suwmiarek to od 0 do 150 lub 300mm, choć dostępne są również dłuższe modele.

Suwmiarka zwykła czy elektroniczna?

Która suwmiarka jest najlepsza? To częste pytanie, które pojawia się podczas wyboru tego narzędzia. Każda suwmiarka ma swoje wady i zalety:

• Suwmiarka analogowa (noniuszowa) charakteryzuje się najwolniejszym odczytem i mniejszą dokładnością. Jest jednocześnie niezawodna i najtańsza.
  
  
• Suwmiarka zegarowa (czujnikowa) zapewnia szybszy odczyt odległości i lepszą dokładność niż suwmiarka analogowa. Suwmiarki czujnikowe są jednak bardziej zawodne z racji większego skomplikowania mechanizmu oraz mają wyższą cenę.

•  Suwmiarka elektroniczna (cyfrowa) zapewnia bardzo szybki i precyzyjny odczyt. Jeśli chodzi o awaryjność to jest na podobnym poziomie co suwmiarka zegarowa. A jedyną jej wadą może być dla niektórych dość wysoka cena.

Co mierzymy suwmiarką?

Tak naprawdę, nie ma ograniczeń odnośnie tego, co można zmierzyć suwmiarką. Wszystko zależy od danej potrzeby - czasem jest to sprawdzenie wewnętrznej średnicy rury, innym razem zewnętrzna szerokość nakrętki od śruby albo dużo większy element.

Suwmiarka z głębokościomierzem

Niektóre suwmiarki pozwalają nie tylko dokonywać pomiarów dwuwymiarowych, ale także dokładają trzeci wymiar - głębokość. To znacznie zwiększa ich, już i tak sporą, funkcjonalność. Dzięki zastosowaniu głębokościomierza, suwmiarka do pomiarów wewnętrznych pozwala badać rowki i otwory. Inna nazwa tego narzędzia to suwmiarka do opon, ponieważ precyzyjne wskazuje zużycie bieżnika.

Suwmiarka do trasowania

Nie tylko głębokościomierz może być dodatkowym "wyposażeniem" suwmiarki. Suwmiarka traserska to kolejne specjalistyczne narzędzie z dodaną funkcjonalnością. Dzięki wyposażeniu w rysik, suwmiarka do trasowania pozwala wyznaczać linie (ślady) planowanej obróbki oraz określać miejsca tworzenia otworów i zagłębień.

Mikrometr czy suwmiarka?

Jak już wspominaliśmy, suwmiarki to bardzo precyzyjne narzędzia pomiarowe, które są w stanie podać wymiar badanego obiektu z dokładnością nawet do setnych części milimetra. To naprawdę duża dokładność, ale czasem i to nie wystarczy. Dlatego, dla wszystkich tych, którzy pracują z najwyższym zakresem precyzji, czasem nawet dwa miejsca po przecinku to za mało. Wtedy na scenę wkracza mikrometr cyfrowy, który jest w stanie zwiększyć dokładność pomiarów aż do tysięcznych części milimetra. W przypadku mikrometrów analogowych nie zawsze jest to możliwe i najczęściej oferują maksymalną dokładność równą najlepszym suwmiarkom.

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Suwmiarki powinny zapewniać precyzyjny pomiar, który jest zgodny z rzeczywistością. Dla pewności, że tak jest, najlepszym wyborem jest, po pierwsze, suwmiarka z atestem. Kolejnym krokiem jest decyzja, jaki mamy budżet i jaka precyzja jest dla nas wystarczająca. Suwmiarka z zegarem, suwmiarka z odczytem cyfrowym lub model klasyczny to niby to samo urządzenie, ale jednak rozstrzał cenowy może być tutaj naprawdę spory.