W jednym z naszych tekstów piszemy o zmianie, jaką przeszła ostatnio firma Hitachi, wprowadzając do sprzedaży sprzęt pod nazwą HiKOKI. Wspominaliśmy o tym, że to doświadczona firma z 70-letnią tradycją. To naprawdę piękny wynik, ale wszystko zależy od perspektywy. Dzisiaj nie o firmie będzie, lecz o narzędziu. Chodzi konkretnie o prawdziwego dinozaura (naprawdę niewiele mu brakuje do tych czasów) czyli młotek. 

Senior wśród narzędzi

Choć wydaje się to nieprawdopodobne, uznaje się, że pierwsze narzędzia pełniące funkcję młotka pojawiły się ponad 3,3 miliona lat temu. Przez ten czas całkiem sporo się wydarzyło. Z jaskiń przeszliśmy do nowoczesnych warsztatów, a sam młotek przeszedł metamorfozę od bycia kawałkiem odpowiedniego ukształtowanego kamienia do jednego z najbardziej przydatnych narzędzi. 

Po co mi młotek?

No dobrze, musimy się przyznać, że pytanie postawione w nagłówku powyżej jest trochę zaczepne. Naprawdę ciężko znaleźć kogoś, kto nie wie, jak należy używać młotka. Jego zastosowanie wydaje się być po tych milionach nieodłącznie wpisane w ludzkie D.N.A. Widać to dobrze wśród najmłodszych adeptów sztuki majsterkowania, którzy dostają pierwszy zestaw do zabawy w warsztat. Bez tłumaczenia, młotek od razu znajduje nawet w najmłodszych rękach swoje przeznaczenie. A jest nim uderzanie w celu obróbki, wbijania gwoździ i stosowania w zestawie z innymi narzędziami. Jego naturalnymi sprzymierzeńcami są dłuto, przecinak, wybijak i punktak. 

Jak używać młotka?

Dla pewności, zacznijmy od wskazówki bezpieczeństwa. W świecie specjalistów BHP krążą różne opowieści o tym, że nawet doświadczony majster potrafi niechcący uderzyć się w głowę młotkiem. Choć wydaje się to mało możliwe, to historia zna nie takie przypadki. Dlatego należy pamiętać o tym, aby podczas wbijania młotek trzymać blisko końca trzonka. 

A co zrobić jeśli chcemy połączyć ze sobą trzy elementy? Dobrą wskazówką jest zastosowanie gwoździ z obydwu stron. Wtedy mocowanie będzie dużo bardziej wytrzymałe. Ponadto warto pamiętać o tym, że czasem warto wspomóc się innymi narzędziami. To wskazówka szczególnie przydatna gdy mamy do czynienia z mokrym lub twardym drewnem - najlepiej nawiercić w nim wcześniej otwory. 

Rodzaje młotków

I tutaj przechodzimy do najciekawszej części, która pozwoli zrozumieć jak przez lata rozwinął się pomysł na to, co można zrobić z czymś tak mało skomplikowanym jak młotek i jak stworzyć dla niego szerokie spektrum modeli i zastosowań. 

• Młotek tradycyjny tzw. młotek ślusarski - to najbardziej uniwersalna wersja tego klasycznego narzędzia. Jego inna nazwa to także młotek warsztatowy. Obuch wykonany ze stali narzędziowej lub węglowej. Wyróżnia go to, że na jednym z końców jest lekko ścięty. Młotki ślusarskie występują w różnych wielkościach od 100g do 20kg. 
  
  
• Młotek murarski - wyróżnia go obuch o jednej końcówce klasycznej i drugiej o bardzo dużym spłaszczeniu. Zapewnia mu to większą funkcjonalność przydatną podczas prac murarskich i remontowych. Nie tylko umożliwia przybijanie, ale także świetnie sprawdza się podczas łamania i przecinania cegieł oraz zbijania tynku. Sam trzonek jest często wykonany z tworzywa sztucznego o właściwościach antypoślizgowych. 
  
  
• Młotek brukarski - to inaczej nazywany młotek kamieniarski lub dwuobuchowy. Jego nadrzędnym zadaniem jest pomoc w równym układaniu kostki brukowej, krawężników itp. Odpowiednio wyprofilowany obuch ma za zadanie zapewniać odpowiednią delikatność podczas pracy, dzięki czemu kostki, płyty chodnikowe i krawężniki nie ulegają uszkodzeniu. Jest to zasługą nie tylko dużej powierzchni obucha, ale także pokrycia go gumą. Większa masa obucha i gruby trzonek sprawiają, że praca jest wygodniejsza i bardziej wydajna. 
  
  
• Młotek ciesielski - metalowy obuch w jego przypadku jest zakończony dwoma zębami, dzięki którym z łatwością można wyciągać gwoździe. Specjalny wygięty kształt pomaga także w stosowaniu go jako dźwigni do podważania np. podczas demontażu elementów drewnianych. 
  
  
• Młotek z gumową główką - najczęściej można je spotkać podczas prac budowlanych, gdy konieczne jest delikatne obchodzenie się z obrabianym materiałem np. przy korygowaniu położenia płytek i lekkich poprawkach miękkich lub wrażliwych elementów. Co ciekawe, przydają się także podczas prac przy blacharce samochodowej. 
  
  
• Młotek blacharski - a skoro już o blacharce mowa, to również na to jest specjalny rodzaj młotka. Młotki blacharskie mają obuchy pokryte gumą lub są w całości wykonane z gumy i innych tworzyw sztucznych. Zmniejsza to ryzyko uszkodzeń materiału w trakcie pracy. 
  
  
• Młotek monolityczny - to specjalna konstrukcja będąca wykonana w "jednym kawałku" - bez fizycznego podziału na trzonek i obuch. Dzięki temu młotki monolityczne są odporne na uszkodzenia i odpadnięcie obuchu od trzonka (co jest szczególnie niebezpieczne). Dodatkową zaletą takiego modelu jest zastosowanie systemu antywibracyjnego. 
  
  
• Młotki drewniane - mogłoby się wydawać, że to już przeszłość, ale młotek drewniany to wciąż jedno z narzędzi, które ma swoją niszę. Stosuje się je do delikatniejszych prac, ponieważ nie niszczą uderzanych powierzchni. 
  
  
• Młoto-siekiera - to brzmi groźnie i faktycznie, w niedoświadczonych rękach można nie tylko nabić guza, ale i odciąć co nieco. Ale jeśli już zadbamy o bezpieczeństwo, to możliwość uderzania i rąbania jednym narzędziem potrafi znacznie usprawnić niejedną fuchę. 
  
  
• Młotek specjalistyczny - to narzędzie o specyficznym kształcie, która ma jedną z części widocznie przedłużoną i ostro zakończoną. To tzw. pazur. 
  
  
• Młotek bezodrzutowy - a to już naprawdę wyjątkowo oryginalne narzędzie. Młotki bezodrzutowe stosowane są do prac blacharskich. Wewnątrz obucha pokrytego tworzywem sztucznym znajduje się piasek, który tłumi odrzut podczas uderzania młotka w obrabianą powierzchnię. Zadanie jest podobne jak w przypadku młotków gumowych - ochraniać obrabianą powierzchnię. Tutaj dodatkową zaletą jest jeszcze redukcja odrzutu podczas uderzenia. Młotki bezodrzutowe świetnie sprawdzają się przy wbijaniu klinów, kołków, palików i słupków. 

To tylko część dostępnych na rynku modeli młotków. Po więcej zapraszamy do drugiej części naszego artykułu, w którym zdradzamy m.in. jak dobrać trzonek do młotka i co to takiego jest młotek nieiskrzący i młotek bezwładnościowy. A jeśli masz wśród znajomych fana skamielin, opisujemy również młotek dla geologa, a nawet zdradzamy tajemną wiedzę dotyczącą tego jak naprawić młotek.